Zorbalık; kasıtlı olarak yapılan, eyleme maruz kalan bireye zarar veren ve bireyde strese yol açan, tekrar eden, güç dengesizliğinin olduğu durumlarda ortaya çıkan saldırgan davranışlardan oluşur. (Kara H., Kaçar M. 2017)
Akran zorbalığına uğrayan birey hem zorbalığa uğradığı dönemde hem de daha sonraki dönemlerde birçok sorunla karşı karşıya gelebilir. Bu, bireyin kişilik özelliklerine göre değişim göstermektedir. Bireyin problem çözme yaklaşımlarının ve baskıya maruz kalma düzeyiyle bağlantılı olarak bu süreç değişebilir.
Çevresindeki insanlar tarafından zorbalığa maruz kalan bireyler güven problemi yaşayabilirler. Etraflarında kötü davranan insanların olması ve zorbalığa sürekli olarak devam edilmesi bireyin insanlara olan yaklaşımını değiştirebilir. Karşılaştığı her kişinin ona zorbalık yapacağı düşüncesine kapılabilirler. Bu yüzden insanlarla iletişimi azalabilir ve asosyal, içe dönük, özgüvensiz bir bireye dönüşebilirler. İnsan içine çıkmaya ve insanlarla iletişime geçmeyi istemezler.
Zorbalıkla ilgili anıları sürekli akıllarını meşgul ettiği için odaklanmakta sorun yaşayabilirler. Zorbalığa uğradığı anıları sürekli düşünmek uykularını kaçırabilir ya da uykuya dalmakta sorun yaşayabilirler. Yemek yemede problem yaşayabilirler. Psikosomatik belirtiler gösterebilirler.
Kendilerini yetersiz hissedebilirler. Bu da, akademik başarısının ya da hayat kalitesinin düşmesine neden olabilir. Ayrıca zorbalığın yaşandığı ortamda bulunmayı istemezler. Eğer okul ortamında zorbalığı yaşamışlarsa okula gitmek istemezler. Bu da okul başarısını düşüren önemli bir etkendir.
Akranları tarafından dışlanmış hissederler. Genel olarak üzgün ve mutsuzdurlar. Zorbalığa uğradıkları için ve zorbalığın devam edeceği korkusuyla bu duyguları yaşamaya devam ederler.
Ailede ve okulda zorbalığa uğraması şiddete alışmasına ortam oluşturur. Özellikle aile içinde zorbalığa uğraması yetiştirilme şartlarını değiştirdiği için birey zorbalığı normalleştirip şiddeti hayatının bir parçası haline getirebilir. Hayatının ileriki dönemlerinde de çevresindeki insanlara zorbalık uygulamaya meyilli olabilirler. Yapılan araştırmalara göre zorbalığa uğrayan erkek çocuklarının ileriki yıllarda zorbaya dönüşme riski artış göstermektedir.
Bastırdıkları duygu yoğunlukları sebebiyle zorbalığı yapan kişilere ve buna göz yuman kişilere karşı yoğun bir öfke duygusu hissedebilirler. İntikam almak için planlar yapabilirler. Bunu hiç uygulamaya geçirmeseler bile hep bu düşünce dalgasıyla boğuşabilirler. Zorbalığı engelleyemedikleri için kendilerini suçlayabilirler. Değersiz, işe yaramaz hissedebilirler.
Zorbalığa uğrayan kişi yaşadıklarını birisine anlatınca bu durumun duyulmasıyla ilgili endişeler yaşayabilir. Ailelerine olan bağlılıkları güçlü değilse eğer olaydan kimseye bahsetmeyebilirler. Bu durum, zorbalığın engellenmemesine ve devam etmesine yol açabilir.
Ayrıca teknolojinin gelişmesiyle birlikte ortaya çıkan siber zorbalık türü de çok ciddi sonuçlara yol açmaktadır. Telefon ve internetin yaygınlaşmasıyla birlikte artan siber zorbalık bireylerde sağlık sorunlarına yol açmaktadır.
Sürekli arayıp rahatsız etme, resim ve video paylaşma, izinsiz video çekme ve bunu sosyal medyada paylaşma gibi şekillerde siber zorbalığı görebiliriz.
Kaynakça:
Akran Zorbalığı ve Toplumsal Önemi: İki Olgu Sunumu, Halil Kara, Murat Kaçar, Anadolu Kliniği Tıp Bilimeri Dergisi, Mayıs 2017; Cilt 22, Sayı 2
👍