Le Penseur Derken?
- Cevahir Nur BAYDERE
- 12 Kas 2020
- 2 dakikada okunur
Selam değerli psikozmos okurları. Güneşli ve oldukça sıcak bir karantina gününden sizleri selamlıyorum. Bu yazımızda Fransız heykeltıraş Auguste Rodin tarafından üretilen sanat eseri Le Penseur üzerine konuşacağız. Le Penseur derken? Düşünen Adam Heykeli dersem taşlar yerine oturur sanırım.
Dünyanın en ünlü heykellerinden biri olan bu eseri Rodin İtalyan Şair Dante’ nin İlahi Komedya adlı eserinden esinlenerek "Cehennemin Kapıları" adlı eseri yapmaya başlar, Rodin bu eseri tamamlayamamıştır. Cehennem Kapıları adlı eserde bir figürdür Düşünen Adam, onun dışında 186 tane daha figür vardır. Kapının ana teması ise yabancılaşma, ölüm, umutsuzluk üzerinedir. Yabancılaşma, ölüm, umutsuzluk insanlığın süregelen mücadelesi... Esere bir süre baktığınızda ilk aklınıza kaosun gelmesi olağandır. Eserinin tamamı hakkında bilgi almanız için bu bağlantıya tıklamanız yeterli cehennemin kapıları.
Şimdi Düşünen Adam figürüne odaklanalım. Onun hakkında üç farklı görüşe sahibiz, belki de daha çok. İlki düşünen adamın Dante olduğu ve Inferno’ daki karakterleri gözlemlediği, ikincisi Adem’ i temsil ettiği ve kendi işlediği günahlar yüzünden insanların çektiği acıyı izlemesidir, üçüncüsü ise Rodin’ i temsil ettiği ve eser üzerine düşündüğüdür. Sizce hangi görüş ya da sizce ne olabilir? Zihninizin bir köşesinde bunu düşünürken ülkemizdeki Düşünen Adam Heykeli’nin hikayesine bakalım.Dünyada birçok farklı yerde bu esere rastlamak mümkün;müzelerde, üniversitelerde, meydanlarda ancak İlginç ve dünyada ilktir ki bir tek Türkiye'de düşünen adam heykeli bir ruh sağlığı hastanesindedir. Hastaneyi elbette biliyoruz ‘Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’.
Eserin buradaki hikayesi ise şöyle: Başhekimin Dr. Fahri Celal Göktulga’ nın olduğu dönemde hastane çevresi ile ilgili çalışmalar yapılmaktadır. Düşünen Adam Heykeli’ ni gazetede gören başhekim heykelin bahçeye çok yakışacağına ve hastanenin sembolü olacağını düşünür. Bu konuda haklı çıkmıştır çünkü çoğu insanın zihninde hastanenin sembolü olmuştur. Eserin yapımına 1951 yılında başlanır, yapımı için ise hastanede kalan heykeltraş Kemal Künmat düşünülür. Künmat’ın yapımı kabul etmesiyle birlikte askeriye tarafından koca bir kaya kütlesi hastanenin bahçesine getirilir. Künmat heykeli yapmaya başlar ancak heykel vücuda bürünmeye başladığı zaman emeğinin karşılığını talep eder. Dönemin şartlarında bu talep gerçekleştirilemez ve Künmat yapımı bırakıp hastaneden ayrılır. Yaklaşık altı ay heykel bir eli eksik haliyle bahçede kalakalır. Ne yapalım diye düşünürken yine hastalar arasından bu işi yapabilecek birisi aranır. Vee aranan kan bulunur, Mehmet Pişdar. Mehmet Pişdar depresyon tedavisi için gönderilen bir subaydır ve heykelle hobi olarak ilgilendiğini söyleyince Künmat’ ın bıraktığı yerden esere devam eder, 41 gün içinde heykelin yapımını bitirir.
Heykelin tamamlanmasının ardından başhekim Dr. Fahri Celal Göktulga’ ya eserin hastanenin bahçesinde olmasının nedeni sorulur. Göktulga yarı şaka yarı ciddi bir ifadeyle "Hastane dışındakilerin durumu içeridekilerden daha kötü, bu heykel onların durumu ne olacak diye düşünüyor" yanıtını vermiştir. Heykelin açılışı ise 4 Ağustos 1951 yılında yapılır ve dönemin gazetelerinde yerini alır, hakkında birçok haber yapılır. Heykeli tamamlayan Mehmet Pişdar ise 1952 yılında hastane anılarını milliyet gazetesinde "Tımarhanede 3,5 yıl" başlığıyla yazmıştır.
Gazeteden küçük bir alıntıyı sizlerle paylaşmak isterim; "...Güzel sanatlara doğuştan sevgim ve istidadım olmasına rağmen, lüzumundan fazla üzerine düşmek istemedim. Nitekim bu sanat, yine benim için bir gaye olmayıp, ancak vasıta kalacaktır. Bu sanatın en hürmet ettiğim tarafı nankör olmayışıdır. Zira insanlar her taşa toprağa meram anlatabilmişler, fakat insana asla."
Düşünen Adam Heykelinin anlatıldığı ve Haluk Bilginer'in seslendirdiği çok sevdiğim videoyu hemen buraya bırakıyorum sanatımızın hatıra defteri, 18.55-26.55 arasında bulabilirsiniz. Bir de Haluk Bilginer'den dinleyin bakalım. Gelecek yazılarda buluşmak üzere, bize ayrılan sürenin sonuna geldik :))
ความคิดเห็น